Khiêm hạ và vâng phục là hai nhân đức rất quan trọng: Khiêm hạ là nền tảng của tòa nhà nhân đức, vâng phục cao quý hơn lễ vật (x. 1Sm 15,22; Tv 50,8-9; Tv 40,7-9). Hơn nữa, vâng phục cũng liên quan đức tin, bởi vì có tin tưởng thì mới vâng lời. Thật vậy, Đức Mẹ là người tuyệt đối tín thác nên cũng tuyệt đối vâng phục Thiên Chúa, sự kiện Truyền Tin minh chứng điều đó.
Màu tím là sắc màu Mùa Chay, với gai nhọn và đinh sắc, nhắc nhớ Cuộc Khổ Nạn của Đức Kitô, thế nhưng lại có một khởi sắc sáng tươi: Ơn Cứu Độ được trao ban cho nhân loại qua sự chết và phục sinh của Con Thiên Chúa, khởi đầu từ Cuộc Truyền Tin. Điều đó không chỉ là Đại Hỉ Tín đối với Đức Maria mà còn cho cả nhân loại. Nhờ sự kiện truyền tin và nhờ lời “xin vâng” của Đức Maria mà chúng ta có Đấng Emmanuel, vị Thiên-Chúa-ở-cùng-chúng-ta. Mầu nhiệm thứ nhất Mùa Vui suy niệm về việc Sứ thần truyền tin cho Đức Maria, Giáo Hội dạy chúng ta xin cho biết sống khiêm nhường – trở nên đơn sơ và bé nhỏ, để có thể biết quên mình và dấn thân.
Chỉ trong vòng nửa năm mà có hai tin vui vĩ đại: Người chị họ Êlidabét (Isave) mang thai ngôn sứ Gioan Tẩy Giả, và Đức Maria mang thai Đấng Cứu Thế. Cả hai tin đều quan trọng và vui mừng, nhưng tin thứ hai lớn hơn tin thứ nhất. Quả thật, niềm vui ấy lan tỏa mau chóng, bao phủ khắp nơi, đầy ắp lòng người. Chúng ta có Thánh ca “Chúc Tụng” (Benedictus, của ông Dacaria, x. Lc 1,68-79) đối với hỉ tín thứ nhất, và có Thánh ca “Ngợi Khen” (Magnificat, của Đức Maria, x. Lc 1,46-55) đối với hỉ tín thứ hai. Thánh Ý Chúa thật là mầu nhiệm.
Có nói và viết bao nhiêu cũng không thể diễn tả hết về Đức Maria – một Nữ Tỳ Vĩ Đại, một Kiệt Tác, và là một loại kỳ hoa dị thảo đặc biệt nhất của Thiên Chúa. Trí óc phàm nhân không thể nào hiểu nổi chuyện “thụ thai mà còn đồng trinh,” có so sánh cách nào thì cũng chỉ hiểu được phần nào mà thôi. Càng khó hiểu hơn về một thụ tạo mà lại trở thành Mẹ của Thiên Chúa, điều mà chính bà Êlidabét đã vui mừng xác nhận: “Bởi đâu tôi được Thân Mẫu Chúa tôi đến với tôi thế này?” (Lc 1,43) Thực sự vô cùng kỳ diệu đối với nhân loại.
Ngày xưa, Vua A-khát được phép của Đức Chúa: “Ngươi cứ xin Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi ban cho ngươi một dấu dưới đáy âm phủ hoặc trên chốn cao xanh.” (Is 7:11) Ngài cho phép nhưng ông không dám xin. Ông xác định: “Tôi sẽ không xin, tôi không dám thử thách Đức Chúa.” (Is 7,12) Thật tuyệt vời với cách sống đức tin và khiêm nhường như vậy, đó tấm gương sáng mà mỗi chúng ta phải thường xuyên “soi” để nhận biết dung nhan linh hồn mình thế nào. Bởi vì đôi khi chúng ta có thể thử thách hoặc đòi hỏi Thiên Chúa thái quá.
Thật vậy, ngôn sứ Isaia cũng đã có lần cảnh báo: “Nghe đây, hỡi nhà Đa-vít! Các ngươi làm phiền thiên hạ chưa đủ sao, mà còn muốn làm phiền cả Thiên Chúa của tôi nữa? Vì vậy, chính Chúa Thượng sẽ ban cho các ngươi một dấu: Này đây người thiếu nữ mang thai, sinh hạ con trai, và đặt tên là Emmanuel.” (Is 7:13-14) Đó là dấu lạ lớn hơn các dấu lạ nào khác – Con Thiên Chúa nhập thể làm người.
Đó không chỉ là lời cảnh báo cho Israel mà còn là lời cảnh báo cho chúng ta ngày nay, bởi vì chúng ta vẫn thường có “máu nổi loạn” là làm phiền Thiên Chúa, khoái sự lạ, hiếu kỳ hơn là tin tưởng. Chẳng hạn khi đi đường, thấy có gì khác một chút thôi, người ta xúm lại rồi bàn tán, thậm chí còn suy diễn đủ kiểu – trên Facebook thấy rất rõ, có nhiều thứ vớ vẩn, có người nói “khó hiểu” vì chẳng đâu vào đâu. Đã và đang có biết bao người là “nạn nhân” của những “cái lưỡi không xương” như vậy. Tương tự, người ta nghe nói có “sự lạ” ở nơi này hoặc nơi kia, họ rỉ tai nhau rồi kéo nhau đi. Xong rồi thôi, chính cuộc sống của những người đó chẳng thấy có gì thay đổi tích cực về tâm linh. Như thế cũng chỉ là vô ích. Thậm chí có người còn nói thấy Chúa, thấy Mẹ, hoặc thấy “người lạ” nào đó, một dạng đề cao mình, như muốn người khác biết mình là “thị nhân” vậy. Có thể đại dịch corona là tiếng Chúa nhắc nhở người ta “dừng lại” những hoạt động không cần thiết.
Hằng ngày vẫn có “dấu lạ” nhãn tiền mà lại không thực sự quan tâm hoặc cố ý làm ngơ. Thật ư? Hoàn toàn thật. Đó là các “dấu lạ” minh nhiên như không khí mà chúng ta hít thở để có thể sống, hoặc ánh sáng, đặc biệt là phép lạ Thánh Thể vẫn tái diễn trên bàn thờ, qua thừa tác viên linh mục, và chính Chúa Giêsu thực sự hiện diện sống động ở giữa chúng ta, ngày đêm ở nơi Nhà Tạm, nhất là khi chúng ta rước lễ thật hoặc rước lễ thiêng liêng.
Xét về đức hạnh thì đức khiêm nhường và đức vâng phục không tách rời nhau. Đối với các tu sĩ, vâng phục là lời khấn thứ nhất, sau đó là nghèo khó và khiết tịnh – một số dòng còn có thêm các lời khấn khác. Thánh vịnh gia nói: “Chúa chẳng thích gì tế phẩm và lễ vật, nhưng đã mở tai con; lễ toàn thiêu và lễ xá tội, Chúa không đòi, con liền thưa: ‘Này con xin đến!’ Trong sách có lời chép về con rằng: con thích làm theo thánh ý, và ấp ủ luật Chúa trong lòng, lạy Thiên Chúa của con.” (Tv 40,7-9) Điều này thể hiện rõ nét nơi Đức Mẹ, vì Đức Mẹ cũng là người ít nói, biết được gì thì cũng “hằng ghi nhớ và suy đi nghĩ lại trong lòng.” (Lc 2,19) Im lặng là vàng, người ta so sánh thật chí lý.
Thánh vịnh gia bộc bạch với niềm vui nỗi mừng: “Đức công chính của Ngài, con loan truyền giữa lòng đại hội; lạy Chúa, Ngài từng biết: con đâu có ngậm miệng làm thinh. Đức công chính của Ngài, con chẳng giữ riêng lòng mình biết; nhưng con đã nói lên đức trung tín và ơn cứu độ của Ngài, chẳng giấu giếm chi cùng đại hội rằng Ngài thành tín và yêu thương.” (Tv 40,11). Không thể không chia sẻ. Và đó cũng phải là quyết định của mọi tín nhân. Hành động như vậy là hợp tác với Thiên Chúa – loan báo Tin Mừng, truyền bá lòng sùng kính Thánh Tâm, Lòng Chúa Thương Xót, đồng thời cũng là cố gắng hoàn thiện, chia sẻ Chúa với người khác để họ nhận biết Ngài và được Ngài cứu độ. Không thể chỉ lo cứu mình, vì lên Thiên Đàng một mình là ích kỷ, Thiên Chúa không chấp nhận như vậy.
Thánh Phaolô cho biết: “Máu các con bò, con dê không thể nào xoá được tội lỗi. Vì vậy, khi vào trần gian, Đức Kitô nói: Chúa đã không ưa hy lễ và hiến tế, nhưng đã tạo cho con một thân thể. Chúa cũng chẳng thích lễ toàn thiêu và lễ xá tội. Bấy giờ con mới thưa: Lạy Thiên Chúa, này con đây, con đến để thực thi ý Ngài, như Sách Thánh đã chép về con.” (Dt 10,4-7). Thi hành ý Chúa là điều quan trọng – từ bỏ ý riêng để làm theo ý Chúa. Vì đức vâng phục, cậu bé Samuel đã biết thân thưa: “Người là Đức Chúa. Xin Người cứ làm điều Người cho là tốt.” (1Sm 3,18). Ước gì mỗi chúng ta cũng biết vâng phục mà tâm nguyện như vậy suốt đời này.
Vì là điều quan trọng nên đức vâng phục cứ được lặp đi lặp lại. Thánh Phaolô dẫn chứng: “Trước hết, Đức Kitô nói: Hy lễ và hiến tế, lễ toàn thiêu và lễ xá tội, Chúa đã chẳng ưa, chẳng thích, mà đó chính là những thứ của lễ được dâng tiến theo Lề Luật truyền. Rồi Người nói: Này con đây, con đến để thực thi ý Ngài. Thế là Người bãi bỏ các lễ tế cũ mà thiết lập lễ tế mới. Theo ý đó, chúng ta được thánh hoá nhờ Đức Giêsu Kitô đã hiến dâng thân mình làm lễ tế, chỉ một lần là đủ.” (Dt 10,8-10). Với tinh thần tuân phục tuyệt đối, Đức Mẹ đã sẵn sàng và mau mắn “đồng ý” vì vâng phục Thiên Chúa chứ không theo ý mình. Chính Đức Kitô cũng hoàn toàn vâng phục ý Chúa Cha, mặc dù Ngài cũng bị nhân tính giằng co khi được trao “chén đắng.” (x. Mt 26,39.42; Mc 14,36; Lc 22,42).
Theo lời kể của Thánh sử Luca, Lc 1,26-38 cho biết rằng khi bà Êlidabét có thai được sáu tháng thì Thiên Chúa sai sứ thần Gabriel đến gặp trinh nữ Maria, đã thành hôn với Giuse, thuộc hoàng tộc Đa-vít, tại thành Nadarét, miền Galilê. Sứ thần vào nhà trinh nữ và nói: “Mừng vui lên, hỡi Đấng đầy ân sủng, Đức Chúa ở cùng bà.” Nghe lời ấy, Maria rất bối rối và không hiểu lời chào đó là thế nào. Nhưng Sứ thần trấn an ngay: “Thưa bà Maria, xin đừng sợ, vì bà đẹp lòng Thiên Chúa. Và này đây bà sẽ thụ thai, sinh hạ một con trai, và đặt tên là Giêsu. Người sẽ nên cao cả, và sẽ được gọi là Con Đấng Tối Cao. Đức Chúa là Thiên Chúa sẽ ban cho Người ngai vàng vua Đa-vít, tổ tiên Người. Người sẽ trị vì nhà Gia-cóp đến muôn đời, và triều đại của Người sẽ vô cùng vô tận.”
Rất ngạc nhiên, Đức Maria thưa với Sứ thần: “Việc ấy sẽ xảy ra cách nào, vì tôi không biết đến việc vợ chồng!” Sứ thần xác định: “Thánh Thần sẽ ngự xuống trên Chị, và quyền năng Đấng Tối Cao sẽ rợp bóng trên Chị, vì thế, Đấng Thánh sắp sinh ra sẽ được gọi là Con Thiên Chúa. Kìa Cô Ê-li-sa-bét, người họ hàng với Chị, tuy già rồi, mà cũng đang cưu mang một người con trai: Cô ấy vẫn bị mang tiếng là hiếm hoi, mà nay đã có thai được sáu tháng. Vì đối với Thiên Chúa, không có gì là không thể làm được.” Ôi, thật tuyệt vời vô cùng!
Và như thế thì không còn gì phải quan ngại, Đức Maria nói ngay: “Vâng, tôi đây là nữ tỳ của Chúa, xin Chúa cứ làm cho tôi như lời sứ thần nói.” (Lc 1,38). Một câu ngắn gọn nhưng chứa đầy sự can đảm và mang tầm nhìn tương lai rộng lớn. Thật không dễ gì mà có thể quyết định mau mắn với đại sự như vậy. Đó là quyết định rất quan trọng, vì nhờ Đức Mẹ vui lòng chấp nhận mà Ngôi Hai nhập thể và khởi sự Chương Trình Cứu Độ: “Chốc ấy Ngôi Thứ Hai xuống thế làm người.” (Kinh Truyền Tin)
Tổng thần Gabriel từ biệt ra đi sau khi hoàn thành sứ vụ. Từ giây phút đó, Đức Maria khởi đầu trang sử cuộc đời mới – với trọng trách mới và nhiều nỗi gian khó ở phía tương lai.
Cả nhân loại phải cảm tạ Thiên Chúa và tri ân Đức Trinh Nữ Maria. Chính Đức Mẹ là Nhà Tạm đầu tiên, bởi vì Đức Mẹ là “Người Mang Thiên Chúa” – Theotókos, God-Bearer. Thật diễm phúc đối với chúng ta – phàm nhân và tội nhân. Thật vậy, bởi vì mỗi khi đón nhận Thánh Thể, chúng ta cũng được chính Thiên Chúa Ngôi Hai Giêsu Kitô ngự vào, nghĩa là chúng ta cũng diễm phúc trở nên Nhà Tạm của Ngài. Đúng như Thánh Phaolô xác nhận rằng chúng ta là “đền thờ của Thiên Chúa hằng sống.” (2Cr 6,16) Hạnh phúc mặc vẻ bí ẩn như một mầu nhiệm, không thấy mà có thật, khả dĩ cảm nhận, thực sự rất kỳ diệu.
***
Lạy Thiên Chúa chí thánh, chí thiện và toàn năng, Đấng duy nhất mà con tôn thờ, xin cứ thực hiện điều Ngài muốn vì lợi ích cho con, dù điều đó trái với ý muốn của con. Xin giúp con biết vâng phục Thánh Ý Ngài mọi nơi và mọi lúc. Xin gia tăng Hệ Miễn Nhiễm TIN-CẬY-MẾN cho mọi người, đặc biệt trong thời gian căng thẳng của đại dịch Corona phức tạp hiện nay. Lạy Đức Mẹ, xin giúp con giản dị hóa cuộc sống, từ bỏ những gì không cần thiết, và luôn khiêm hạ theo cách thức như Mẹ. Con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.
Trầm Thiên Thu
