Hội nghị Giáo lý toàn quốc 2019

Theo nhịp sinh hoạt của Ban Giáo Lý (BGL) toàn quốc, cứ giữa hai Đại hội sẽ có một cuộc họp chung của các Linh mục Trưởng Ban Giáo lý các giáo phận, nhằm lượng giá các hoạt động của các BGL sau Đại Hội vừa qua và chuẩn bị cho Đại Hội kế tiếp.

Kỳ này, BGL tổ chức cuộc họp vào hai ngày, từ chiều thứ Tư đến chiều thứ Năm 20-21/3/2019, tại Trung tâm Hành hương Đức Mẹ Bãi Dâu – Giáo phận Bà Rịa.

Nội dung:

1. GIỚI THIỆU THÀNH PHẦN

Hội nghị có sự tham dự của Đức cha Gioan Đỗ Văn Ngân, Chủ tịch Ủy ban Giáo lý Đức tin, 23 linh mục Trưởng và Phó Ban Giáo lý các giáo phận: Bắc Ninh, Bà Rịa, Ban Mê Thuột, Bùi Chu, Cần Thơ, Đà Lạt, Hà Nội, Hải Phòng, Hưng Hóa, Kontum, Lạng Sơn, Long Xuyên, Mỹ Tho, Nha Trang, Phan Thiết, Phát Diệm, Qui Nhơn, Saigon, Thanh Hóa, Vĩnh Long, Xuân Lộc (21/27 giáo phận). 

2. MỘT VÀI THÔNG TIN CHUNG VỀ TÌNH HÌNH GIÁO LÝ TOÀN QUỐC

– Một số giáo phận thay đổi Trưởng ban Giáo lý giáo phận, kể từ sau Đại Hội Giáo lý toàn quốc 2017: Hà Tĩnh, Hưng Hóa, Lạng Sơn, Thanh Hóa, Huế, Kontum.

– Sách Giáo lý Hôn Nhân (Bản thảo): Được gợi hứng từ lời mời gọi của Đức Thánh Cha Phanxicô trong Tông huấn Amoris Laetitia, về việc xem lại cách trình bày giáo lý hôn nhân, sao cho hôn nhân trở thành hấp dẫn và đáng khát khao hơn, Ủy ban Giáo lý Đức tin (UBGLĐT) trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam (HĐGMVN) đã xem lại cuốn Giáo lý Hôn Nhân, xuất bản năm 2004 và tu chỉnh thành tài liệu này nhằm giúp giáo lý viên đồng hành với các đôi bạn nam nữ chuẩn bị gần cho hôn nhân, cụ thể là giúp họ lãnh nhận Bí tích Hôn Phối một cách ý thức và sống Bí tích này một cách hữu hiệu trong đời sống hôn nhân và gia đình của mình.

3. LƯỢNG GIÁ VIỆC ĐÀO TẠO GIÁO LÝ VIÊN SAU ĐẠI HỘI GIÁO LÝ 2017

Đại hội Giáo lý Toàn quốc lần V diễn ra tại Tòa Giám Mục Xuân Lộc, từ ngày 28 tháng 8 đến ngày 01 tháng 9 năm 2017, quy tụ 258 tham dự viên, gồm 4 giám mục, 105 linh mục, 73 tu sĩ và 76 giáo dân thuộc 25 giáo phận với chủ đề “Đào tạo Giáo lý viên, Con người Hiệp thông để Loan báo Tin Mừng”. Theo định hướng này, sau hai năm, các giáo phận lượng giá việc đào tạo giáo lý viên tại giáo phận mình.

Về việc áp dụng định hướng Hiệp Thông vào công việc đào tạo GLV trong giáo phận: Có 14/27 giáo phận đã phổ biến định hướng này cho các linh mục và giáo lý viên trong giáo phận. Cách riêng, giáo phận Bà Rịa đã áp dụng đào tạo GLV năm 2018 với chủ đề hiệp thông với Chúa: Khao khát Chúa (Is 26,9), Sống trong Chúa (Ga 15,9), Sống với Chúa (Mc 16,20), Sống như Chúa (Ga 15,12). Giáo phận Nha Trang soạn lại tài liệu về nội dung giáo lý cũng như sư phạm theo hướng Hiệp thông để loan báo Tin Mừng Sư Phạm Giáo Lý (2018), tổ chức tập huấn cho các Ban Huấn Luyện, chú trọng đến các thực hành cụ thể để GLV tập sống hiệp thông với Thiên Chúa, với Hội Thánh và với mọi người. Giáo phận Cần Thơ đã huấn luyện GLV theo hướng hiệp thông. Các khóa huấn luyện cấp giáo phận có 4 tuần lễ, trải dài trong 2 mùa hè, # 150 GLV và Giảng viên sống với nhau trong tinh thần hiệp thông. Các Đại hội GLV & Học viên hằng năm trong 1 ngày, # 1500 em GLV & Học viên từ khắp GP, sống với nhau trong tinh thần hiệp thông.

Về những thành quả: Nhìn chung, giáo lý viên ý thức hơn về đời sống thiêng liêng: cầu nguyện mỗi ngày, tham dự Thánh lễ, viếng Chúa, chia sẻ Lời Chúa, thường xuyên xưng tội…

Về những thuận lợi: Được sự quan tâm của Giám mục giáo phận, Huấn luyện viên nhiệt tình, thấu hiểu để truyền đạt và hướng dẫn. Có các tài liệu huấn luyện chung theo hướng Hiệp Thông.Có sự nhất trí chung trong GP qua Hội Đồng Mục Vụ GP. Đã hình thành và tập huấn được những đội ngũ huấn luyện viên về sư phạm giáo lý và linh hoạt viên tại các Giáo hạt theo hướng hiệp thông. Có nhiều giảng viên, giáo lý viên, học viên nhiệt thành…

Về những khó khăn: Một số địa bàn giáo phận rộng lớn và có nhiều sắc dân. GLV giữa các vùng không đồng đều về khả năng, Cơ sở vật chất thiếu thốn, số người trẻ trở thành GLV chưa cao. Tại giáo xứ, giáo lý viên ít được nhắc nhở và quan tâm, chưa ý thức về sứ mệnh của mình. GLV giỏi và chăm thì tham gia nhiều việc trong giáo xứ nên bị phân tâm, dễ lơ là việc bồi dưỡng chuyên sâu; người trẻ phải lo kinh tế gia đình và thăng tiến nghề nghiệp; người lớn tuổi rảnh rỗi và kinh tế ổn định nhưng học không nổi. Giới trẻ bỏ quê lên thành phố học hoặc làm ăn xa, không còn hoặc không có người dạy giáo lý, phải đào tạo theo mùa màng thời vụ, đi lại khó khăn, dù tổ chức đào tạo theo cụm nhưng chưa mấy khả quan. Khó bổ sung GLV mới, nhất là thuộc thành phần giới trẻ; giáo trình đào tạo GLV của GP – từ những nhiệm kỳ trước – quá nặng, đòi hỏi nhiều thời gian, do đó GLV khó theo học trọn vẹn. Thiếu sự thống nhất trong lãnh đạo, hệ quả thiếu sự kết hợp giữa hai ban giáo lý và thiếu nhi: hai cơ sở đào tạo, hai chương trình, hai giáo trình song hành. Chưa thống nhất được cách đào tạo tôn trọng nét đặc thù của giáo dân…

Một số đề nghị: (1) Có thủ bản và chương trình đào tạo chung, nhưng cần thích nghi theo hoàn cảnh địa phương. (2) Học viện mục vụ Saigon mở thêm chuyên ngành Mục vụ Giáo lý. (3) Cần có một năm Giáo Lý chung toàn quốc. (4) Cần có những cuộc giao lưu giữa GLV các Giáo phận. (5) Phối hợp với Phong trào Thiếu Nhi Thánh Thể.

4. PHÁC THẢO LỘ TRÌNH, NỘI DUNG & PHƯƠNG PHÁP ĐÀO TẠO GIÁO LÝ VIÊN

Hội nghị thống nhất một số điểm sau:

Về lộ trình:

Dựa vào tinh thần Đại hội Dân Chúa 2010 và tài liệu Hướng dẫn Tổng quát việc dạy giáo lý tại Việt Nam, hội nghị thống nhất chọn lộ trình đào tạo Giáo lý viên theo hướng “Hiệp thông để truyền giáo”.

Lộ trình phân làm 4 giai đoạn: 

Giai đoạn1: Tạo hồn tông đồ, lòng nhiệt thành, yêu mến Chúa, hoàn thiện bản thân.

Giai đoạn 2: Bước theo Chúa: GLV được hướng dẫn Thánh Kinh và Kitô học.

Giai đoạn 3: Xây dựng cộng đoàn: GLV được huấn luyện về Giáo Hội học, Lịch sử GH, xây dựng cộng đoàn, làm việc chung.

Giai đoạn 4: Hướng đến mục vụ, tổ chức.

Về nội dung:

Những môn học căn bản: Nhân Bản – Linh Đạo – Cầu nguyện – Thánh Kinh – Tín Lý – Phụng Vụ – Luân Lý – SPGL – Truyền giáo – Lịch sử Hội Thánh Công giáo toàn cầu và Việt Nam – Văn Hóa – Học Thuyết Xã Hội…

Thời lượng: Những môn ngắn hạn (Nhân bản-Linh đạo: 16 tiết), trung hạn (Tín lý, Phụng vụ, Luân lý, Lịch sử Hội thánh: 32 tiết) và dài hạn (Thánh Kinh, Sư phạm: 96 tiết). Mỗi tiết 45 phút. 

Số lượng đề tài cho từng môn học: 7 đề tài cho các môn 16 tiết; 15 đề tài cho các môn 32 tiết; 30 đề tài cho các môn 96 tiết. (Mỗi môn phải dành 2 tiết để dẫn nhập và kiểm tra cuối khóa. Riêng các môn 96 tiết phải chia làm 3 khóa/32 tiết, cần 3 buổi để dẫn nhập và kiểm tra) 

Về phương pháp: 

Phương pháp chủ yếu: Xem – Xét – Làm (see – judge – act).

Thành phần: 27 giáo phận & Dòng tu, Chuyên viên, các ban liên hệ. Mỗi giáo phận tối đa 10 tham dự viên.

Chủ đề: ĐÀO TẠO GLV CON NGƯỜI HIỆP THÔNG ĐỂ LOAN BÁO TIN MỪNG: LỘ TRÌNH, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

Mục đích & yêu cầu: Thống nhất lộ trình, nội dung căn bản và phương pháp đào tạo giáo lý viên theo hướng đào tạo những con người hiệp thông với Chúa, với Giáo Hội và với mọi người; tạo điều kiện cho việc biên soạn “Cẩm Nang Đào Tạo GLV, những con người hiệp thông để truyền giáo”

Nội dung: 6 đề tài: 

1) Dạy Thánh Kinh cho GLV theo hướng đào tạo con người hiệp thông.

2) Dạy Tín Lý cho GLV theo hướng đào tạo con người hiệp thông.

3) Dạy Phụng Vụ cho GLV theo hướng đào tạo con người hiệp thông.

4) Dạy Luân Lý cho GLV theo hướng đào tạo con người hiệp thông.

5) Dạy Nhân bản – Linh đạo cho GLV theo hướng đào tạo con người hiệp thông..

6) Dạy Sư Phạm theo hướng đào tạo những người rao giảng Tin Mừng trong niềm vui.