Vào lúc 8g30′ thứ Năm 06/02/2020, tại nhà thờ chính tòa Xã Đoài, Đức cha Phaolô Maria Cao Đình Thuyên đã cử hành thánh lễ giỗ mãn tang cha cố Giuse Hồ Ngọc Bá. Đồng tế và hiệp dâng thánh lễ có Đức Giám mục phụ tá giáo phận Phêrô Nguyễn Văn Viên, cha Tổng Đại diện giáo phận Hà Tĩnh Gioan B. Nguyễn Khắc Bá, cha quản xứ, quản hạt Xã Đoài Phaolô Nguyễn Văn Hiểu, quý cha nghĩa tử của cha cố Giuse, quý cha khách trong và ngoài giáo phận, quý chủng sinh, nam nữ tu sĩ, đại gia đình linh tông huyết tộc của cha cố cùng cộng đoàn dân Chúa.
Cha Giuse Hồ Ngọc Bá sinh ngày 25/10/1932 tại giáo họ Phương Trạch, giáo xứ Thổ Hoàng, giáo hạt Ngàn Sâu, giáo phận Vinh (nay thuộc giáo phận Hà Tĩnh). Về sau, gia đình ngài chuyển lên vùng kinh tế mới, nay thuộc giáo họ Nam Lách, giáo xứ Kẻ Vang.
Ngài là con thứ 3 trong một gia đình nghèo nhưng đạo hạnh với 10 người con, 7 trai, 3 gái. Giữa muôn vàn khó khăn của thời cuộc, thân phụ ngài là ông cố Giuse Hồ Đức Tiết (còn được gọi là cố cụ Lĩnh) và thân mẫu là bà Anna Ngô Thị Thạnh vẫn cố gắng để nuôi dạy con cái trưởng thành, sống chứng tá đức tin giữa những nghịch cảnh.
Chính hoàn cảnh khó khăn cùng gương sống của cha mẹ đã hun đúc nơi cậu Giuse một tâm hồn tận hiến, phụng sự Chúa. Cuộc đời cậu Giuse bước sang một trang mới ở tuổi 11, khi cậu được cha Phêrô Nguyễn Ngọc Bang nhận làm nghĩa tử và hướng dẫn theo ơn gọi tu trì.
Năm 1944, cậu Giuse gia nhập Trường Tập Xuân Phong, 4 năm sau, thầy được nhận vào Tiểu Chủng viện Xã Đoài. Sau đó, từ năm 1955-1959, thầy Giuse làm thầy kẻ giảng, cho đến khi được gọi vào Đại Chủng viện Xã Đoài năm 1959.
Sau 4 năm tu học tại đây, thầy Giuse được lãnh chức phó tế vào năm 1963, và đến ngày 8/5/1965, thầy được Đức cha Gioan B. Trần Hữu Đức truyền chức linh mục, bắt đầu sứ vụ của người mục tử.
Sau 4 năm làm cha phó giáo xứ Chính tòa Xã Đoài (1965-1969), cuộc đời mục vụ của Cha Giuse gắn chặt với vùng đất huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh với những trọng trách: Từ 1969-1988: Quản xứ Dũ Thành, kiêm phụ trách giáo xứ Xuân Sơn, giáo hạt Kỳ Anh. Từ 1988-1991: Quản xứ Đông Yên, kiêm phụ trách 2 giáo xứ Dũ Yên và Xuân Sơn. Từ năm 1991-1994: Quản xứ, quản hạt Kỳ Anh, kiêm phụ trách 2 giáo xứ Quý Hòa và Xuân Sơn.
Sau 25 năm mục vụ tại vùng đất Kỳ Anh, ngày 07/8/1994, Cha Giuse được Đức cha Phêrô Gioan Trần Xuân Hạp bổ nhiệm làm Quản lý Tòa Giám mục. Trong thời gian này, Cha Giuse phụ trách giáo xứ Bùi Ngọa, kiêm Tuyên úy hội dòng Mến Thánh Giá Vinh.
Đầu năm 2001, Cha Giuse được nghỉ công việc quản lý TGM. Sau đó, ngài được bổ nhiệm làm quản xứ Tân Thành, giáo hạt Can Lộc. Sau 3 năm, vì lý do sức khỏe, ngài xin nghỉ mục vụ giáo xứ Tân Thành về dưỡng bệnh tại giáo xứ Cam Lâm, giáo hạt Can Lộc. Sau 6 tháng dưỡng bệnh tại đây, cha Giuse được bổ nhiệm làm quản xứ Cam Lâm.
Từ ngày 10/12/2006, cha Giuse hưu dưỡng tại giáo họ Ân Hậu, giáo xứ Làng Anh, giáo hạt Cửa Lò, sau 41 năm làm mục vụ. Cha Giuse đã được Chúa gọi về lúc 17g00, thứ Năm ngày 8/2/2018, tại Nhà Hưu dưỡng Xã Đoài, Giáo phận Vinh, hưởng thọ 86 tuổi, 53 năm linh mục.
Tưởng nhớ về người linh mục quá cố, trước giờ khai lễ, Đức cha Phaolô Maria, Đức cha Phêrô cùng quý cha đồng tế đã thắp nén hương trước di ảnh của ngài, thể hiện sự tôn kính, cũng như tinh thần liên đới, hiệp thông, đối với người cha, người bạn, người anh em đã ra đi trước về với Chúa.
Giảng trong thánh lễ, sau lời mời gọi cộng đoàn cùng hiệp ý dâng lời cầu nguyện cho cha cố trong ngày giỗ mãn tang, Đức cha chủ tế quảng diễn về ý nghĩa sâu xa của cái chết, về những sự tốt lành phát xuất từ nơi cái chết của con người. Trong nhãn quan Kitô giáo, chết không có nghĩa là chấm dứt mọi sự, không phải là sự bất lực trước sức mạnh và lưỡi hái của tử thần; nhưng cái chết, đặc biệt cái chết trong ân sủng đối với Thiên Chúa, mang lại những hoa trái ngọt ngào, những ích lợi lớn lao cho chính bản thân người ra đi và tha nhân của họ nơi trần thế. Thật vậy, cái chết chính là chìa khóa mở ra cánh cửa Nước Trời, cánh cửa vào nhà Chúa, nơi không còn đau khổ, bi ai nhưng tràn đầy hoan lạc, yêu thương và hạnh phúc.
Cái chết là điều không ai có thể tránh khỏi. Vì vậy, mỗi người hãy luôn nhớ đến sự chết, nhớ đến ngày ra đi của chính mình, để rồi luôn luôn tỉnh thức và sẵn sàng cho ngày ấy bởi không ai biết được ngày nào, Thiên Chúa sẽ gọi ta về với Ngài. Có như vậy, mỗi người mới luôn biết kiểm điểm bản thân, biết tránh xã tội lỗi, biết chuẩn bị những hành trang cần thiết để đến ngày rời bỏ thế gian này, ai nấy đều sẽ được ra đi cách êm ái, thanh thản và hạnh phúc trong Đức Kitô.
Phát biểu cuối thánh lễ, cha Phaolô Bùi Đình Cao, đại diện quý cha nghĩa tử của cha cố Giuse và đại gia đình linh tông, huyết tộc, đã bày tỏ tâm tình tri ân cảm tạ đối với quý Đức cha, quý cha đồng tế, quý chủng sinh, nam nữ tu sĩ cùng cộng đoàn đã hiệp ý dâng lời cầu nguyện cho cha cố trong ngày giỗ mãn tang của ngài. Lời cầu nguyện và thánh lễ hôm nay không chỉ giúp ích cho phần rỗi linh hồn của cha cố mà còn mang lại sự cảm thông, an ủi cho gia đình trần thế của ngài.
Quốc Diện