RVA (15.11.2020) – Lúc gần 10 giờ sáng Chúa nhật 15/11/2020, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chủ sự thánh lễ nhân Ngày Thế giới Người nghèo lần thứ IV, tại Đền thờ thánh Phêrô, với chủ đề: “Hãy giơ tay bạn cho người nghèo” (Hc 7,32). Đức Thánh Cha mời gọi các tín hữu hãy dùng những “nén bạc” Chúa ban để giúp đỡ người nghèo, và đó là cách thức làm cho các “nén bạc” ấy sinh lời.
Hiện diện tại khu vực trước bàn thờ “Ngai tòa” ở đầu thánh đường, có khoảng 100 người, gồm đại diện những người nghèo, người vô gia cư, cùng với những người thiện nguyện giúp đỡ họ.
Đồng tế với Đức Thánh Cha có Đức Tổng Giám mục Rino Fisichella, Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh tái truyền giảng Tin Mừng, vị phụ tá là Đức cha Tebartz-Van Elst, nguyên Giám mục Giáo phận Limburg bên Đức, và 11 linh mục cùng thuộc Hội đồng này. Đức Thánh Cha được bảy Đức ông trong ban nghi lễ phụng vụ của ngài phụ giúp trong thánh lễ.
Bài giảng
Trong bài giảng thánh lễ, Đức Thánh Cha quảng diễn bài Tin Mừng Chúa nhật thường niên thứ XXXIII, năm A về dụ ngôn các nén bạc được Chúa trao cho mỗi người: người thì 5 nén, người thì 2, người thì 1 nén. Ngài nhận xét rằng: “Người ta ước lượng mỗi nén bạc thời đó tương đương với lương 20 năm làm việc: thật là một ngân khoản lớn, đủ cho cả đời.”
Những nén bạc quí giá Chúa trao cho mỗi người
Áp dụng Chúa việc trao các nén bạc như thế cho mỗi người trong cuộc đời, Đức Thánh Cha nói: “Chúng ta là những người mang một sự phong phú lớn lao, không tùy thuộc bao nhiêu sự vật chúng ta có, nhưng từ chính con người chúng ta: sự sống chúng ta lãnh nhận, điều thiện hảo ở trong chúng ta, vẻ đẹp không thể hủy bỏ được mà Chúa ban cho chúng ta, vì chúng ta là hình ảnh của Thiên Chúa, mỗi người chúng ta đều quí giá trước mắt Chúa, duy nhất và không thể thay thế được trong lịch sử!”
Thái độ sai lầm: chỉ thấy mình thiếu
“Cần phải nhớ điều quan trọng này: quá nhiều khi, nhìn vào cuộc sống của mình, chúng ta chỉ thấy điều mà chúng ta thiếu, và từ đó chúng ta bị cám dỗ mong mỏi những gì mình không có được… Ảo tưởng như thế ngăn cản không cho chúng ta thấy điều tốt lành, quên đi những nén bạc mà chúng ta có!”. Tóm lại Chúa yêu cầu chúng ta dấn thân trong hiện tại và đừng hoài tưởng quá khứ.
Thái độ của những người đầy tớ
Đức Thánh Cha cũng phân tích thái độ của hai đầy tớ đầu tiên, dấn thân hoạt động, làm cho các nén bạc sinh lợi: họ là những người dám liều, không lo bảo tồn những gì đã nhận lãnh, nhưng biết đầu tư. Từ đó, Đức Thánh Cha nêu nhận xét:
“Bao nhiêu người sống mà chỉ lo tích trữ, chỉ nghĩ đến cuộc sống thoải mái hơn là làm điều thiện. Thật là một cuộc sống trống rỗng khi chỉ theo đuổi những nhu cầu của mình mà không nhìn đến những người túng thiếu! Sở dĩ chúng ta có những hồng ân là để trở thành những hồng ân, những món quà”.
“Cần nhấn mạnh rằng những đầy tớ đầu tư, chịu rủi ro, bốn lần họ được gọi là “những đầy tớ trung thành” (vv.21.23). Đối với Tin Mừng, không có trung thành nào mà không có rủi ro. Trung thành với Thiên Chúa là xả thân, là để cho những chương trình của mình bị đảo lộn vì phục vụ. Thật là buồn khi một Kitô hữu luôn ở thế thủ, chỉ lo tuân thủ luật lệ và giữ các giới răn. Làm như thế không đủ, trung thành với Chúa Giêsu không phải chỉ là không phạm lỗi lầm. Người đầy tớ lười biếng trong du ngôn cũng nghĩ như vậy: không có sáng kiến và tinh thần sáng tạo, chỉ núp đằng sau sự sợ hãi vô ích và chôn vùi nén bạc đã nhận lãnh.”
Đừng chỉ nghĩ đến mình
Áp dụng vào cuộc sống cụ thể, Đức Thánh Cha nói: “Ngày hôm nay, trong thời kỳ bấp bênh và mong manh này, chúng ta đừng phí phạm cuộc sống để chỉ nghĩ đến mình mà thôi… Thánh Phaolô mời gọi chúng ta hãy nhìn thẳng vào thực tại, đừng để mình bị lây nhiễm sự dửng dưng”.
Lợi ích của việc giúp đỡ người nghèo
Ông chủ trách cứ người đầy tớ lười biếng, không biết ủy thác cho chủ ngân hàng nén bạc để sinh lời khi chủ trở về. Đức Thánh Cha đặt câu hỏi: “Ai là những chủ ngân hàng có thể tạo nên một tiền lời lâu dài? Thưa đó là những người nghèo: họ bảo đảm cho chúng ta một lợi nhuận đời đời và ngay từ bây giờ họ để cho chúng ta được phong phú trong tình thương. Vì sự nghèo nàn lớn nhất cần bài trừ, chính là sự nghèo nàn tình thương của chúng ta.”
Và cuối dụ ngôn, có nói: ai có thì sẽ được thêm dồi dào, ai phí phạm cuộc sống thì sẽ tiếp tục nghèo (v, 29) … “Nếu chúng ta không muốn sống nghèo nàn, chúng ta hãy xin ơn được nhìn thấy Chúa Giêsu nơi những người nghèo, phụng sự Chúa Giêsu nơi những người nghèo”.
Đề cao các đầy tớ trung thành, như cha Melgesini
Và Đức Thánh cha cám ơn bao nhiêu đầy tớ trung thành của Thiên Chúa, không làm cho người ta nói về mình, nhưng sống như vậy, như cha Roberto Malgesini, ở giáo phận Como, bắc Italia chuyên giúp đỡ người nghèo và đã bị một người nghèo đâm chết sáng ngày 15/9 năm nay (2020). Đức Thánh cha nói: “Linh mục này không đưa ra những lý thuyết, nhưng chỉ nhìn thấy Chúa Giêsu nơi người nghèo và ý nghĩa cuộc sống trong việc phục vụ. Cha đã lau nước mắt trong sự dịu dàng, nhân danh Thiên Chúa an ủi. Cha bắt đầu mỗi ngày bằng kinh nguyện, để đón nhận hồng ân của Thiên Chúa; giữa ngày của cha là hoạt động bác ái, để làm cho tình yêu đã nhận lãnh được sinh hoa kết trái; cuối cùng là chứng tá trong sáng về Tin mừng. Cha đã hiểu rằng cần phải giơ tay ra cho bao nhiêu người nghèo mà cha gặp hằng ngày, vì nơi mỗi người cha nhìn thấy Chúa Giêsu. Chúng ta hãy cầu xin ơn được trở thành các tín hữu Kitô, không phải chỉ có danh, nhưng bằng những hành động cụ thể, để mang lại hoa trái, như Chúa Giêsu mong muốn”.
Thánh lễ kéo dài hơn một tiếng đồng hồ và kết thúc lúc 11 giờ 5 phút. Sau đó, lúc 12 giờ trưa, như thường lệ, Đức Thánh Cha xuất hiện tại cửa sổ phòng làm việc nơi căn hộ Giáo hoàng, ở lầu 3 dinh Tông tòa nhìn xuống Quảng trường thánh Phêrô, để đọc kinh Truyền tin với gần 500 tín hữu tụ họp tại đây.
G. Trần Đức Anh, O.P.
