Phanxico.vn (17/9/2023) – Ngày thứ năm 14 tháng 9, hồng y Matteo Zuppi đã gặp ông Li Hui, một giới chức cấp cao của chính phủ Trung quốc tại Bắc Kinh để thảo luận không chỉ về con đường dẫn đến hòa bình mà còn cả cách để có thỏa thuận cho phép xuất khẩu ngũ cốc mà Nga đã bỏ từ tháng 7.
Cuộc gặp giữa hồng y Matteo Zuppi và ông Li Hui, Đặc phái viên của Trung quốc về các vấn đề Á-Âu, được xem là đáng chú ý, không những vì các vấn đề được thảo luận mà còn vì thực tế nó đã diễn ra khi Tòa Thánh và Trung quốc không có quan hệ ngoại giao.
Cuộc gặp giữa hồng y Zuppi và ông Li Hui là cuộc gặp đầu tiên giữa đặc phái viên Vatican và đại diện chính phủ Trung Quốc tại Bắc Kinh. Tổng giám mục ngoại trưởng Paul Gallagher đã gặp ngoại trưởng Trung quốc Vương Nghị năm 2020, nhưng cuộc gặp này diễn ra ở Munich, nước Đức.
Theo một tuyên bố của Vatican, cuộc họp “diễn ra trong bầu khí cởi mở và thân mật, thảo luận về cuộc chiến ở Ukraine và những hậu quả bi thảm của nó, nhấn mạnh sự cần thiết của việc kết hợp các lực lượng để ủng hộ đối thoại và tìm ra con đường dẫn đến hòa bình”.
Tuyên bố cho biết: “Ngoài ra, vấn đề an ninh lương thực đã được giải quyết, với hy vọng việc xuất khẩu ngũ cốc có thể sớm được đảm bảo, nhưng trên hết là có lợi ích cho các quốc gia có mức độ nguy cơ cao nhất”.
Tài liệu tham khảo này đề cập đến một thỏa thuận dàn xếp vào tháng 7 năm 2022 giúp vận chuyển ngũ cốc ra khỏi cảng Biển Đen của Ukraine, vì Ukraine là một trong những nước cung cấp ngũ cốc lớn nhất thế giới, dầu hướng dương, lúa mạch, bắp và lúa mì, các quốc gia đang phát triển phần lớn phụ thuộc vào nguồn cung cấp này.
Tháng 7 vừa qua, Nga đã rút lui khỏi thỏa thuận, tuyên bố rằng những lời hứa sẽ cho phép Nga tăng xuất khẩu ngũ cốc và phân bón đã không được thực hiện do ảnh hưởng của các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Ngày thứ tư 15 tháng 9, người phát ngôn của bộ ngoại giao Trung quốc cho biết Bắc Kinh hoan nghênh phái đoàn của hồng y Zuppi, trước đó ngài đã đến kiv, Matxcova và Washington, D.C.
Bà Mao Ninh, phát ngôn viên bộ ngoại giao Trung quốc cho biết: “Về vấn đề Ukraine, Trung quốc luôn cam kết thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình. Chúng tôi sẵn sàng làm việc với tất cả các bên để tiếp tục thực hiện quan điểm mang tính xây dựng, làm giảm leo thang và tình hình được xoa dịu.”
Hồng y Zuppi, 67 tuổi, là chủ tịch hội đồng giám mục Ý và là người hoạt động tích cực trong Cộng đồng Sant’Egidio, năm 1992, ngài đã hoạt động trong các thương thuyết hòa bình nhằm chấm dứt cuộc nội chiến kéo dài ở Mozambique. Tháng 5 vừa qua, ngài được giáo hoàng Phanxicô bổ nhiệm làm đại diện cá nhân cho giáo hoàng trong cuộc cuộc xung đột ở Ukraine.
Ông Li Hui, 70 tuổi, ít nhiều ở chức vụ tương đương với hồng y Zuppi, là nhà ngoại giao kỳ cựu, tháng 4 vừa qua ông được bổ nhiệm làm đại diện đặc biệt của Trung quốc về cuộc chiến Nga-Ukraine. Ông đã đi Kyiv vào tháng 5.
Ngày thứ năm 14 tháng 9, tổng giám mục Schevchuck thuộc Giáo hội công giáo hy lạp của Ukraine tuyên bố với báo chí khi các giám mục Ukraine có cuộc họp thượng hội đồng của họ ở Rôma: “Tôi nghĩ sứ mệnh tại Bắc Kinh của hồng y Zuppi rất quan trọng. Trung quốc luôn tuyên bố cởi mở với hòa bình, dù chúng tôi không biết chính xác ý tưởng hòa bình của Trung quốc là gì.” Hồng y Zuppi đã gặp các giám mục Ukraine trước khi ngài lên đường đi Bắc Kinh.
Tổng giám mục Schevchuck nói: “Một nền hòa bình công bằng, dựa trên những gì chúng tôi hiểu từ hồng y Matteo Zuppi là nền hòa bình tôn trọng các nguyên tắc đạo đức và nguyên tắc nhất định của luật pháp quốc tế. Trong trường hợp này, luật pháp quốc tế đã bị áp lực đè bẹp. Hồng y Zuppi nói về một nền hòa bình an toàn, một nền hòa bình sẽ tồn tại theo thời gian.”
Một dấu hiệu cho thấy sứ mệnh hòa bình của hồng y Zuppi được xem là thành công, khi một cuộc cãi vả nhỏ đã xảy ra giữa Ý và Vatican ngay trước khi hồng y đi Bắc Kinh về việc ai có thể dành uy tín cho sứ mệnh này.
Bộ trưởng Quốc phòng Ý Guido Crosetto gần đây tuyên bố trong một sự kiện công khai do một tờ báo Ý tổ chức, rằng ông đã đóng vai trò quan trọng trong việc làm cho chuyến đi của hồng y đến Kyiv tháng 6 vừa qua thành hiện thực, ông cũng cho biết ông đã “tạo áp lực” trên tổng thống Volodymyr Zelensky để tổng thống gặp đặc phái viên của giáo hoàng.
Điều này mang lại sự chỉ trích gián tiếp của ông Andrea Riccardi, một cựu bộ trưởng trong chính phủ Ý và là người sáng lập Cộng đồng Sant’Egidio, ông cho rằng sứ mệnh của hồng y Zuppi “có thể thực hiện được nhờ vào chính sách ngoại giao của Tòa thánh”.
Trước khi đi Bắc Kinh, hồng y Zuppi đã gặp ngoại trưởng Ý Antonio Tajani khi cả hai người ở Berlin để tham dự một hội nghị do Sant’Egidio tổ chức với chủ đề “sự táo bạo của hòa bình”.
Marta An Nguyễn dịch
