Lúc gần 11 giờ sáng, Chúa nhật 12/4/2020, Đức Thánh Cha Phanxicô đã cử hành thánh lễ Phục sinh trực tuyến, tại Đền thờ thánh Phêrô và cuối lễ, ngài công bố Sứ điệp Phục sinh và ban phép lành với ơn toàn xá cho Roma và toàn thế giới.
Thánh lễ tại Đền thờ thánh Phêrô
Như những ngày Tuần Thánh, đền thờ thánh Phêrô trống rỗng, và tại khu vực trước bàn thờ Ngai tòa, nơi Đức Thánh cha dâng lễ, chỉ có khoảng 30 người có nhiệm vụ trong thánh lễ, như sáu Đức ông phụ giúp Đức Thánh Cha, ban giúp lễ, ca đoàn thu hẹp với sáu người và những người đọc sách thánh.
Bài Phúc Âm, như thông lệ, được thầy phó tế công bố trước tiên bằng tiếng Ý và tiếp đến bằng tiếng Hy Lạp, để nói lên sự liên kết giữa Giáo Hội Tây và Đông phương. Đức Thánh Cha không giảng vì có Sứ điệp Phục sinh sau thánh lễ.
Trong phần lời nguyện tín hữu, cộng đoàn đã lần lượt cầu nguyện cho Hội Thánh của Thiên Chúa; cho các nhà cầm quyền được ánh sáng Phục sinh soi sáng, để đi tới những quyết định tránh mọi thỏa hiệp với sự ác, nhưng tận tụy xây dựng nền văn minh tình thương; cầu cho những người nghèo và sầu muộn để họ được giải thoát khỏi lầm than và lo âu, được hưởng đời sống trọn vẹn; cầu cho mọi tín hữu tân tòng tái khám phá ước muốn nên thánh; cho các bệnh nhân và những người đang sinh thì, để họ được chiến thắng Phục sinh an ủi và được sự gần gũi của các anh chị em nâng đỡ.
Sứ điệp Phục sinh
Thánh lễ Phục sinh kết thúc quá 12 giờ trưa, Đức Thánh Cha thay phẩm phục phụng vụ, và sau đó ngài tiến đến khu vực trước Bàn thờ Tuyên xưng đức tin, ở trên mộ thánh Phêrô Tông đồ, để công bố Sứ điệp Phục sinh, thay vì từ bao lơn Đền thờ thánh Phêrô như mọi năm.
Trong sứ điệp, Đức Thánh Cha nói đến hy vọng do Chúa Cứu Thế Phục sinh mang lại, đồng thời ngài bày tỏ quan tâm đến các bệnh nhân coronavirus, nhắc đến tình trạng các tín hữu không được nhận lãnh bí tích vì đại dịch, cám ơn các bác sĩ, nhân viên y tế và các nhân viên công lực giúp đỡ các bệnh nhân và phục vụ công ích. Đức Thánh Cha kêu gọi mọi người đoàn kết để chống đại dịch, mời gọi châu Âu liên kết với nhau, kêu gọi chấm dứt nạn chế tạo và buôn bán vũ khí, và đừng quên những người di dân và tị nạn. Đức Thánh Cha nói:
Anh chị em thân mến, chúc mừng anh chị em Lễ Phục Sinh tốt đẹp!
Hôm nay, vang vọng trên toàn thế giới lời loan báo của Giáo Hội: “Chúa Giêsu Kitô đã sống lại!” – “Ngài thực sự đã sống lại!”
Như một ngọn lửa mới, Tin vui này đã được thắp lên trong đêm: đêm đen của một thế giới đang phải đương đầu với những thách đố lớn lao và giờ đây đang bị đại dịch đè nén, làm cho đại gia đình nhân loại chúng ta bị thử thách nặng nề. Trong đêm qua đã vang lên tiếng nói của Giáo Hội: “Chúa Kitô, niềm hy vọng của tôi, đã phục sinh!” (Ca tiếp liên Phục Sinh).
Sứ điệp Hy vọng
Đó là một sự “lây nhiễm” khác, được thông truyền từ tâm hồn này đến tâm hồn khác – vì mỗi tâm hồn con người đang chờ đợi Tin vui này. Đó là một sự lây nhiễm hy vọng: “Chúa Kitô, niềm hy vọng của tôi, đã phục sinh!”. Đây không phải là một công thức thần chú, làm biến tan mọi vấn đề. Không phải vậy, sự phục sinh của Chúa Kitô không phải như thế. Trái lại, đó là chiến thắng của tình thương trên căn cội sự ác, một chiến thắng không “cưỡi lên” đau khổ và chết chóc, nhưng xuyên qua chúng bằng cách mở ra một con đường trong vực thẳm, biến ác thành thiện: đó là nhãn hiệu độc quyền của quyền năng Thiên Chúa.
Đấng Phục sinh là Đấng đã bị đóng đinh, không phải vị nào khác. Trong thân thể vinh hiển của Ngài vẫn mang những vết thương không bị phai mờ: những vết thương đã trở thành những vết hy vọng. Chúng ta hướng nhìn lên Ngài để Ngài chữa lành những vết thương của nhân loại sầu khổ.
Quan tâm đến các nạn nhân bị coronavirus
Ngày hôm nay, tôi nghĩ đến trước tiên là những người đang bị coronavirus trực tiếp tấn công: tôi nghĩ tới các bệnh nhân, những người đã chết và thân nhân của họ đang khóc thương những người thân yêu qua đi, những người mà nhiều khi người ta không thể giã từ lần chót. Xin Chúa Tể sự sống đón nhận những người quá cố vào trong nước của Ngài và ban ơn an ủi, hy vọng cho người còn đang ở trong thử thách, đặc biệt là những người già và những người lẻ loi. Ước gì không thiếu sự an ủi của Chúa và những trợ giúp cần thiết cho những người ở trong tình trạng đặc biệt dễ bị tổn thương, như những người đang làm việc trong các nhà thương, hoặc sống trong các doanh trại và các nhà tù. Đối với nhiều người, đây là một lễ Phục sinh cô đơn, sống giữa tang tóc và bao nhiêu cơ cực mà đại dịch đang tạo nên, từ những đau đớn thể lý cho tới các vấn đề kinh tế.
Các tín hữu không được lãnh nhận bí tích
Thứ bệnh này không những tước đoạt khỏi chúng ta những tình cảm thương mến, nhưng còn làm cho chúng ta không được đích thân đón nhận an ủi trào dâng từ các bí tích, nhất là từ Thánh Thể và bí tích Hòa giải. Tại nhiều quốc gia, người ta không thể lãnh nhận các bí tích ấy, nhưng Chúa không để chúng ta lẻ loi! Khi liên kết với nhau trong kinh nguyện, chúng ta tin chắc rằng Chúa đã đặt bàn tay của Ngài trên chúng ta (x. Tv 138,5), mạnh mẽ lập lại với chúng ta: con đừng sợ, “Cha đã sống lại và luôn ở với con” (x. Sách Lễ)!
Cám ơn các bác sĩ, y tế, nhân viên an ninh
Xin Chúa Giêsu, Lễ Vượt Qua của chúng ta, ban sức mạnh và hy vọng cho các bác sĩ và y tế, khắp nơi đang làm chứng tá về sự săn sóc và yêu thương tha nhân đến độ kiệt lực và nhiều khi hy sinh cả sức khỏe của mình. Chúng ta biết ơn nghĩ đến họ, cũng như những người đang chăm chỉ làm việc để bảo đảm những dịch vụ thiết yếu cho sự sống chung giữa mọi người, các nhân viên công lực và quân nhân, tại nhiều nước, đang góp phần thoa dịu những khó khăn và đau khổ của dân chúng.
Đời sống dân chúng bị thay đổi vì đại dịch
Trong những tuần lễ này, cuộc sống của hàng triệu người đột nhiên bị thay đổi. Đối với nhiều người, ở lại trong nhà là cơ hội để suy tư, ngăn lại những nhịp sống vội vã, để ở cạnh những người thân yêu và vui hưởng sự sống chung với nhau. Nhưng đối với bao nhiêu người khác, đây cũng là một thời kỳ lo âu về tương lai bất định, về công ăn việc làm có nguy cơ bị mất và về những hậu quả khác mà cuộc khủng hoảng hiện nay kéo theo. Tôi khuyến khích tất cả những người có trách nhiệm chính trị hãy tích cực hoạt động để mưu ích chung cho các công dân, cung cấp những phương thế và biện pháp cần thiết để tất cả mọi người sống một cuộc sống xứng đáng và tạo điều kiện cho việc mở lại các hoạt động thường nhật như thói quen, khi hoàn cảnh cho phép.
Đoàn kết để đối phó với đại dịch
Đây không phải là thời điểm dửng dưng, vì tất cả thế giới đang đau khổ và phải tìm lại sự đoàn kết trong việc đối phó với đại dịch. Xin Chúa Giêsu Phục sinh ban hy vọng cho tất cả những người nghèo, những người sống ở các khu bên lề, những người tị nạn và những người không gia cư. Ước gì những anh chị em yếu thế nhất, sống trong các thành thị và các khu ngoại ô ở các nơi trên thế giới không bị lẻ loi. Chúng ta đừng để họ bị thiếu những nhu yếu phẩm, giờ đây khó tìm được trong lúc nhiều hoạt động bị ngưng lại, cũng như những thuốc men, và nhất là để họ có thể được săn sóc thích hợp về sức khỏe. Xét vì hoàn cảnh hiện nay, xin giảm bớt những biện pháp cấm vận quốc tế đang ngăn cản khả năng của các nước bị biện pháp này, trong việc cung cấp những hỗ trợ thích đáng cho các công dân của mình và làm sao để tất cả các quốc gia, nhất là những nước nghèo, có thể đương đầu với những nhu cầu lớn lao trong lúc này, bằng cách giảm bớt, hoặc thậm chí tha những nợ nần đang đè nặng trên ngân sách của họ.
Kêu gọi các nước Âu châu liên đới với nhau
Đây không phải là thời điểm của ích kỷ, vì thách đố chúng ta đang đương đầu liên kết tất cả chúng ta với nhau và không phân biệt giữa con người với nhau. Trong số bao nhiêu vùng trên thế giới bị coronavirus, tôi đặc biệt nghĩ đến Âu châu. Sau Thế chiến thứ II, đại lục yêu quí này đã có thể trỗi dậy nhờ tinh thần liên đới cụ thể đích thực, giúp vượt lên những cạnh tranh quá khứ. Nay là lúc cấp thiết hơn bao giờ hết, nhất là trong hoàn cảnh hiện nay, ước gì những cạnh tranh đó không tái diễn mạnh mẽ, nhưng tất cả đều nhìn nhận mình là thành phần của một gia đình duy nhất và nâng đỡ nhau. Ngày nay, Liên hiệp châu Âu đang có trước mặt một thách đố lớn lao, tương lai của đại lục này và của cả thế giới tùy thuộc thách đố đó. Ước gì đừng để mất cơ hội chứng tỏ thêm tình liên đới, kể cả việc dùng những giải pháp mới mẻ. Giải pháp khác với tình liên đới như thế chỉ là sự ích kỷ, chỉ quan tâm đến tư lợi và cám dỗ trở lại quá khứ, với nguy cơ tạo nên thử thách cam go cho sự sống chung hòa bình và sự phát triển của các thế hệ tới đây.
Chấm dứt xung đột và buôn bán vũ khí
Đây không phải là lúc chia rẽ. Xin Chúa Kitô Hòa Bình của chúng ta soi sáng những người có trách nhiệm trong các cuộc xung đột, để họ có can đảm đón nhận lời mời gọi ngưng chiến toàn cầu và tức khắc ở các nơi trên thế giới. Đây không phải là lúc tiếp tục chế tạo và buôn bán vũ khí, chi tiêu những ngân khoản khổng lồ, lẽ ra phải được dùng để chăm sóc con người và cứu vãn các sinh mạng. Trái lại, ước gì đây là lúc chấm dứt chung kết chiến tranh dài dẳng làm cho Siria bị đẫm máu, xung đột tại Yemen và những căng thẳng tại Irak cũng như tại Liban. Ước gì đây là lúc người Israel và Palestine mở lại đối thoại, để tìm kiếm một giải pháp bền vững và kéo dài, giúp cả hai dân tộc sống trong hòa bình. Hãy chấm dứt những đau khổ của dân chúng đang sống ở miền đông Ucraina. Chấm dứt các cuộc tấn công khủng bố chống lại bao nhiêu người vô tội tại các nước Phi châu.
Đừng quên Á, Phi, tị nạn và di dân
Đây không phải là lúc quên lãng. Ước gì cuộc khủng hoảng chúng ta đang đương đầu đừng làm chúng ta quên những tình trạng cấp thiết khác, mang theo bao nhiêu đau khổ cho dân chúng. Xin Chúa Tể sự sống gần gũi các dân tộc ở Á, Phi đang trải qua các cuộc khủng hoảng trầm trọng về nhân đạo, như miền Cabo Delgado ở mạn bắc Mozambique. Xin sưởi ấm tâm hồn của bao nhiêu người tị nạn và tản cư vì chiến tranh, hạn hán và đói kém. Xin ban sự bảo vệ cho bao nhiêu người di dân và tị nạn, nhiều người trong số họ là trẻ em đang sống trong những điều kiện không thể chịu nổi, đặc biệt tại Libia và vùng biên giới giữa Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ. Xin Chúa giúp đạt tới những giải pháp cụ thể và tức khắc tại Venezuela, cho viện trợ quốc tế được đưa tới cho dân chúng đang đau khổ vì tình trạng trầm trọng về chính trị, xã hội-kinh tế và y tế.
Anh chị em thân mến,
Sự dửng dưng, ích kỷ, chia rẽ, quên lãng quả là những lời chúng ta không muốn nghe nói trong lúc này. Chúng ta hãy khai trừ chúng mãi mãi! Chúng dường như trổi vượt khi sợ hãi và chết chóc chiến thắng trong chúng ta, nghĩa là khi chúng ta không để Chúa Giêsu chiến thắng trong tâm hồn và cuộc sống của chúng ta. Chúa đã chiến thắng sự chết, mở ra cho chúng ta con đường cứu độ vĩnh cửu, xin Chúa phá tan bóng đen của nhân loại chúng ta đang đau khổ và dẫn chúng ta tiến vào ngày vinh hiển không bao giờ tàn lụi của Ngài.
Phép lành toàn xá
Sau khi Đức Thánh Cha kết thúc Sứ điệp Phục sinh, Đức Hồng y Angelo Comastri, Giám quản Đền thờ thánh Phêrô thông báo chủ ý của Đức Thánh Cha ban ơn toàn xá cho tất cả các tín hữu lãnh nhận phép lành qua các phương tiện truyền thông, theo hình thức đã được Giáo Hội thiết định.
Rồi Đức Thánh cha đọc công thức xin hai thánh Tông đồ Phêrô Phaolô, chuyển cầu cho chúng ta trước tòa Chúa, và nhờ lời chuyển cầu của Đức Mẹ, thánh Micae Tổng lãnh Thiên thần, thánh Gioan Tẩy Giả, thánh Phêrô, Phaolô Tông đồ và toàn thể các thánh, xin Thiên Chúa toàn năng tha thứ mọi tội lỗi cho các tín hữu và xin Chúa Giêsu Kitô dẫn đưa các tín hữu đến sự sống đời đời.
Sau đó, Đức Thánh Cha ban phép lành toàn xá cho tất cả mọi người.
G. Trần Đức Anh, O.P.
