Chiều Chúa nhật đầu Mùa Vọng, 01/12/2019, Đức Thánh Cha Phanxicô đã ký và công bố Tông thư “Admirabile signum” (Dấu chỉ lạ lùng), về ý nghĩa và giá trị của hang đá máng cỏ Giáng sinh.
Tông thư được Đức Thánh Cha ký và công bố tại nhà nguyện Đền thánh ở làng Greccio, thuộc tỉnh Rieti, cách Roma gần 100km về hướng đông bắc, nơi thánh Phanxicô Assisi đã thực hiện một hang đá máng cỏ sống vào năm 1223, diễn lại cảnh tượng Chúa Cứu Thế giáng trần, trước sự cảm động của nhiều tín hữu và các tu huynh cùng dòng.
Tông thư mới của Đức Thánh Cha dài 6 trang, được chia làm 10 đoạn, qua đó Đức Thánh Cha mời gọi các tín hữu ý thức về ý nghĩa và giá trị huấn giáo, truyền giáo của thói quen làm hang đá Giáng sinh.
Chủ đích Tông thư của Đức Thánh Cha
Ngay trong đoạn đầu tiên, Đức Thánh Cha viết: “Với thư này tôi muốn hỗ trợ truyền thống đẹp đẽ của các gia đình chúng ta, trong những ngày trước lễ Giáng Sinh, chuẩn bị hang đá máng cỏ, cũng như thói quen dựng hang đá tại những nơi làm việc, trong các trường học, nhà thương, nhà tù và các quảng trường… Đây đúng là một việc thực hành trang trí sáng tạo, dùng những vật liệu khác biệt nhất để tạo nên những kiệt tác nhỏ bé đẹp đẽ. Nhiều người học thói quen này từ nhỏ, khi cha mẹ cùng với các ông bà nội ngoại thông truyền tập quán vui tươi này, gói ghém một linh đạo bình dân phong phú. Tôi cầu mong thói quen này không bao giờ bị mai một, trái lại, tôi hy vọng tại nơi nào người ta bỏ qua, tập quán tốt đẹp này có thể được tái khám phá và hồi sinh”. (số 1)
Lịch sử và ý nghĩa các yếu tố và các dấu hiệu của hang đá
Trong các đoạn kế tiếp, Đức Thánh Cha lần lượt gợi lại lịch sử hang đá đầu tiên do Thánh Phanxicô khởi xướng, rồi ngài lần lượt phân tích và giải thích các dấu chỉ và yếu tố của hang đá, từ cảnh trời lấp lánh những vì sao trong thinh lặng, cho đến chính máng có, cảnh trí chung quanh, các thiên thần, những người chăn súc vật và người nghèo, cả những nhân vật khác nhiều khi được đưa vào khung cảnh hang đá: từ người thợ rèn, thợ làm bánh, các nhạc sĩ, những phụ nữ mang bình nước đến cho các trẻ em đang chơi đùa, thánh Giuse và Mẹ Maria, Chúa Hài Đồng Giêsu.
Đến ngày lễ Hiển Linh, người ta thêm vào cảnh trí hang đá ngôi sao chổi trên vòm trời, và ba đạo sĩ đến từ xa. Từ mỗi dấu hiệu và những nhân vật ấy, Đức Thánh Cha rút ra những suy niệm và bài học thực hành cho đời sống thiêng liêng của tín hữu.
Kết luận
Và Đức Thánh Cha kết luận: “Anh chị em thân mến, hang đá là thành phần của tiến trình dịu dàng và nhiều đòi hỏi trong việc thông truyền đức tin. Từ thời thơ ấu và trong mọi lứa tuổi của cuộc sống, hang đá giúp chúng ta chiêm ngưỡng Chúa Giêsu, cảm nghiệm tình yêu của Thiên Chúa đối với chúng ta, cảm thấy và tin rằng Thiên Chúa ở với chúng ta và chúng ta ở cùng Chúa, tất cả như con cái và anh chị em, nhờ Chúa Hài Đồng Giêsu, Con Thiên Chúa và con của Đức Trinh Nữ Maria. Và chúng ta thấy hạnh phúc hệ tại điều đó.
Nơi trường của thánh Phanxicô, chúng ta mở tâm hồn đón nhận ân thánh đơn sơ ấy, hãy để cho từ sự kinh ngạc, nảy sinh một kinh nguyện khiêm tốn: lời cám ơn của chúng ta dâng lên Thiên Chúa, Đấng đã muốn chia sẻ mọi sự với chúng ta và không bao giờ để chúng ta cô độc” (n.10).
G. Trần Đức Anh, O.P.
