Phanxico.vn (20/12/2023) – Việc cho phép chúc lành cho các cặp đồng giới được Vatican xác nhận ngày 18 tháng 12 năm 2023, đã tạo nhiều phản ứng khác nhau trên thế giới. Có một số hoan nghênh sự cởi mở mục vụ đáp ứng được sự mong chờ của tín hữu, nhưng có một số lo sợ sự suy yếu của bí tích hôn nhân.
Linh mục James Martin, người nhiệt thành ủng hộ việc chào đón người đồng tính vào Giáo hội, đã không chờ được phép mới chúc lành. Ngày 19 tháng 12 năm 2023, một ngày sau khi tài liệu được bộ Giáo lý Đức tin công bố, linh mục đã chúc lành cho một vài cặp các ông ở New York. Linh mục Martin nhiệt tình chào đón quyết định này, xem đây là một thay đổi “quan trọng”.
Trang web Crux của Mỹ xem tuyên bố này là một bước tiến quan trọng. Ông Francis DeBernardo, giám đốc tổ chức ủng hộ người công giáo đồng tính New Ways Ministry, cho biết sẽ không thái quá khi nhấn mạnh đến tầm quan trọng của tuyên bố này, vì nó mở rộng cách thức để người công giáo LGBTQ có thể biết đến tình yêu của Chúa.
Một “lời mời ly giáo”?
Tuy nhiên, theo một số thần học gia, thật sai lầm khi xem bản tuyên bố như một thay đổi cơ bản trong việc giảng dạy hoặc thực hành. Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ nhấn mạnh: “Giáo huấn của Giáo hội về hôn nhân không thay đổi, và tuyên bố này khẳng định, trong khi cố gắng đồng hành cùng mọi người qua các chúc lành mục vụ, vì mỗi chúng ta, ai cũng cần tình yêu và lòng thương xót của Thiên Chúa trong cuộc đời mình.”
Nếu các giám mục Mỹ vẫn thận trọng thì một số nhà quan sát lại đánh giá Fiducia supplicans gay gắt hơn. Nhà thần học Đức Ulrich Lehner (Đại học Notre Dame, Indiana) đặc biệt gọi tuyên bố này là thông báo công khai đáng tiếc nhất trong nhiều thập kỷ: “Đây là – và tôi ghét phải nói điều này – đó là lời mời gọi ly giáo. Ngôn ngữ không chính xác của nó sẽ gây hiểu lầm và tạo nhầm lẫn. Hơn nữa, một số giám mục sẽ lấy đó làm cớ để làm những gì mà tài liệu rõ ràng cấm đoán, đặc biệt vì Vatican chưa từng ngăn cản họ trước đây”. Giáo sư nghĩ đến đoạn văn trong văn bản Rôma nhấn mạnh chúc lành như vậy không thể là chủ đề của nghi lễ hóa.
Nguy cơ “thúc đẩy sự bất thường”?
Tuy nhiên, nếu sự phân chia ở phương Tây chủ yếu là giữa hai bên “bảo thủ” và “cấp tiến”, thì khoảng cách phân chia này lại rất đáng chú ý giữa các châu lục và các nền văn hóa khác. Báo La Croix Africa lưu ý: “Nếu các giám mục châu Phi vẫn còn kín đáo lúc này, nhưng các linh mục và giáo dân đã không ngần ngại bày tỏ sự khó hiểu của họ”. Tờ báo nhấn mạnh, ngay lập tức quyết định này nhanh chóng trở thành tâm điểm các cuộc thảo luận giữa giáo dân và linh mục châu Phi, đại đa số không ủng hộ quyết định này, ông François, một giáo dân ở Bờ Biển Ngà nói: “Làm thế nào chúc lành này lại có thể làm cho họ hoán cải nếu Giáo hội xem họ đang phạm tội?” Ông còn cho rằng một chúc lành như vậy sẽ có nguy cơ thúc đẩy lối sống vợ chồng này.
Giáo hội Đức hoan nghênh
Ở một cực tế nhị khác ở Đức, quyết định của Vatican đã được hoan nghênh nhiệt liệt. Con đường đồng nghị của họ đã đòi bước tiến này ngay cả trước giai đoạn thế giới ở Rôma tháng 10 vừa qua. Theo trang web CNA deutsch, phần lớn giám mục Đức ủng hộ việc chúc lành cho các cặp đồng giới.
Tổng giám mục Georg Bätzing, chủ tịch Hội đồng Giám mục Đức nói: “Tôi nồng nhiệt chào đón tài liệu này và biết ơn về quan điểm mục vụ mà tài liệu này áp dụng”. Giám mục Peter Kohlgraf, giáo phận Mainz cho biết ngài “rất vui mừng vì nhờ văn bản này, tôi hy vọng một số lời từ chối hung hãn nào đó có thể chấm dứt, và rõ ràng là sự quan tâm chúc lành cho mọi người đã thực sự mang tính công giáo”.
Tại Thụy Sĩ, Hội đồng Giám mục đảm bảo tuyên bố của Rôma phù hợp với mong muốn của các giám mục Thụy Sĩ về một Giáo hội cởi mở, nghiêm túc, tôn trọng và đồng hành với mọi người trong các hoàn cảnh quan hệ khác nhau. Linh mục Pascal Desthieux ở Geneva nói trên trang Công giáo Thụy Sĩ cath.ch: “Chúc lành có nghĩa là ‘nói những điều tốt đẹp’. Vì vậy chúc lành luôn là tin tốt.”
Không phải là “giấy chứng nhận hành vi tốt”
Các nhà quan sát thực sự lưu ý, vấn đề của Fiducia supplicans ít liên quan đến đồng tính hơn là ý nghĩa của sự chúc lành. Theo thần học gia người Mỹ Cathleen Kaveny, “về cơ bản, điều mà tài liệu nói là các chúc lành không phải là dấu ấn chấp thuận cho mọi khía cạnh trong hành vi của chúng ta (…) mà là cách chuyển ân sủng của Thiên Chúa hướng lên cao – tạ ơn Chúa vì những gì Ngài đã ban cho chúng ta, đây là những chúc lành hướng lên trên – và cầu xin phúc lành của Chúa ban cho chúng ta trong hoàn cảnh cá nhân của chúng ta (…).”
cath.ch, Raphael Zbinden, 2023-12-20 – Marta An Nguyễn dịch
