Thánh nữ “Bông Hoa Nhỏ” Teresa Lisieux (Teresa Hài Đồng Giêsu và Thánh Nhan) có tiếng là người lặng lẽ và khiêm tốn. Đúng vậy. Thánh nữ phát triển khả năng đối xử tử tế với mọi người, kể cả những người khó chịu nhất.
Trong cuộc sống, ai cũng có những người “dị ứng” – những người mà chúng ta khó có thể hợp ý, hoặc những người “không ưa” chúng ta, thậm chí tìm cách chê trách chúng ta đủ thứ, giống như người Việt có câu: “Không ưa dưa cũng có giòi.” Luôn có những người ghét chúng ta ra mặt, khiến chúng ta cảm thấy không thoải mái khi đối diện với họ, dù chỉ là một cái nhìn cũng có vẻ “chói mắt” lắm.
Không có cách nào để tránh né họ. Kinh nghiệm của Thánh Teresa cho thấy như vậy. Họ ở khắp nơi, ngay cả trong tu viện. Chị thánh mau chóng làm chủ nghệ thuật đối xử với những người khó chịu và biết cách cảm thông cho họ. Chị thánh là một loài hoa bé nhỏ nhưng lại có cách thấu cảm độc đáo.
Có người cho rằng có thể Chị thánh đã từng là người khó chịu với người khác. Không phải vậy. Chị thánh sinh ra có bản chất mạnh mẽ và nóng nảy. Người mẹ cho biết: “Nó tức giận khi có những điều không vừa ý. Nó lăn ra đất nếu người khác không làm theo ý nó. Đôi khi nó uất lên.” Chị thánh cho biết trong tự truyện Một Tâm Hồn rằng tính khí của Chị có thể dễ trở thành “người độc ác” nếu Chị không nhờ cha mẹ tốt lành đã giúp Chị vượt qua.
Khi mới vào dòng, Chị cho biết: “Mọi thứ trong tu viện quyến rũ tôi.” Nhưng không lâu sau Chị biết ngay rằng Chị có các xu hướng khó chịu và cứ tiếp diễn, các nữ tu khác cũng thế. Chị có vấn đề với bề trên mới, bà luôn nghiêm khắc với Chị. Và Chị cho biết: “Tôi không bao giờ gặp bà mà không bị trách mắng về điều gì đó. Tôi nhớ có lần tôi nhìn mạng nhện trong tu viện, bà nói với tôi trước mặt các nữ tu khác: ‘Được một bé gái 15 tuổi quét mạng nhện thì tu viện dễ coi lắm!’”
Điều xấu hổ này phù hợp với việc bị kết tội lười biếng, và bề trên thường nói: “Cô bé này vô tích sự!” Teresa phải tìm cách đối xử với bề trên, bởi vì dù muốn dù không thì họ cũng dành nhiều thời gian để giao tiếp thân mật. Tệ trước, tốt sau. Chị nói rằng vấn đề quá tệ đến nỗi Chị lo lắng mình có điều gì đó sai mà không sửa được.
Qua thời gian, Chị nhận thấy rằng vấn đề không do mình, và Chị tìm cách đối xử với những người khó chịu. Đây là lời khuyên của Chị Thánh Teresa:
1. Tìm giá trị đích thực
Những người khó chịu luôn tiêu cực. Họ tìm điều họ không thích, dù có thật hoặc bịa đặt, rồi tập trung vào đó. Chẳng hạn, bề trên cho rằng Teresa lười biếng và cứ chú ý vào đó. Chắc chắn bạn sẽ thắc mắc không biết mình đúng hay sai bởi vì bạn cứ bị nói về điều đó hoài, mặc dù điều đó hoàn toàn không đúng.
Chị Thánh Teresa giải quyết vấn đề đó bằng cách không chú ý tới điều người ta nói xấu hoặc bới lông tìm vết. Chị cứ lặng lẽ làm việc của mình, không chú ý tới bề trên nữa. Chị hoàn tất công việc hết sức mình và để tôn kính Thiên Chúa. Thật vậy, Chị thường làm cho người khác tin tưởng về công việc mà Chị làm bởi vì Chị biết điều đó làm cho họ hạnh phúc. Khi Chị không quan tâm những gì bề trên chú ý hoặc nói Chị lười biếng, Chị giải thoát mình khỏi tính tiêu cực.
2. Đừng biện hộ vô ích
Chị Thánh Teresa không có ý nói chúng ta nên để cho người khác xô đẩy mình, mà là khi chúng ta bị hiểu sai hoặc bị kết án, chúng ta đừng cho phép mình chống lại. Khi bề trên cứ khăng khăng cho rằng Teresa lười biếng, Chị muốn cãi lại và đấu khẩu, nhưng Chị biết chỉ vô ích mà thôi. Có lần Chị bị kết tội làm bể chiếc bình và cứ để đó. Chị thấy rằng ai làm bể cũng không thành vấn đề, dù Chị không làm bể, và cũng không đáng để biện minh, Chị vẫn im lặng và dọn dẹp. Qua thời gian, hành động nói to hơn ngôn ngữ, sự nhịn nhục có thể chiến thắng cả những con người khó chịu nhất.
3. Hoàn thiện tình yêu thương
Dễ dàng yêu thương gia đình và bạn bè, nhưng khó khăn yêu thương những người khó tính khó nết. Chị Thánh Teresa nói về một nữ tu mà Chị cảm thấy không thích, nhưng Chị nhận ra rằng tình yêu là một hành động chứ không là một cảm giác, nữ tu kia là con người hoàn hảo đã dạy Chị cách yêu thương nhiều hơn. Chính Chị cũng đã từng thay đổi nhờ tình yêu thương kiên trì của cha mẹ, thế nên Chị biết có sức mạnh của việc yêu những con người khó yêu.
Chị nói: “Tôi cố gắng làm nhiều việc theo khả năng, và khi nào tôi bị cám dỗ nói lời không hay với bà thì tôi lại cười vui vẻ với bà.” Sau một lúc, Chị cho biết rằng cảm giác khó chịu bắt đầu thay đổi.
Cuối cùng, người khó chịu chỉ có thể ảnh hưởng bạn nhiều vì bạn muốn. Chị cho biết rằng luôn có cách chọn lựa khác. Có thể khó hoặc không thể, nhưng tấm gương của Chị thánh cho thấy rằng ngay cả những người khó chịu nhất cũng có thể trở thành một thánh nhân.
Lm. Michael Rennier
Trầm Thiên Thu
(chuyển ngữ từ Aleteia.org)
